G?ówne tematy:
1. Wst?p
2. Podstawa wykonania projektu
3. Zakres opracowania projektu
4. Struktura systemu okablowania strukturalnego
5. Zalecenia przy projektowaniu Punktu Dystrybucyjnego i Punktów Abonenckich (PEL)
6. Zalecenia przy projektowaniu okablowania poziomego i pionowego
7. Pomiary i certyfikacja okablowania strukturalnego
1. Wst?p
Projekt sieci komputerowej, teleinformatycznej, okablowania strukturalnego powinien wykonywa? projektant ze znajomo?ci? teleinformatyki. Projektant musi uwzgl?dni? przepustowo?ci kana?ów transmisyjnych okablowania pionowego, czyli torów ??cz?cych poszczególne ga??zie sieci.
2. Podstawa wykonania projektu
Podstaw? wykonania projektu okablowania strukturalnego jest norma PN-EN 50173, pomocne przy projekcie powinny by? równie? normy:
PN-EN 50174 - instalacja okablowania,
EIA/TIA 568 - zestaw norm okablowania strukturalnego, telekomunikacyjnego, sieci komputerowych, specyfikacje parametrów transmisyjnych okablowania miedzianego i ?wiat?owodowego,
ISO/IEC 11801 - okablowanie dla pomieszcze? biurowych,
ISO/IEC 24702 - okablowanie dla budynków przemys?owych,
ISO/IEC 15018 - okablowanie dla budynków mieszkalnych.
Poza obowi?zuj?cymi normami, projektant musi kierowa? si? równie? wymaganiami stawianymi przez inwestora.
Wa?ne jest równie? zapoznanie si? z dokumentacj? instalacji elektrycznej oraz wentylacyjnej.
(wi?cej o normach okablowania strukturalnego)
3. Zakres opracowania projektu
Zbieraj?c dane niezb?dne do wykonania projektu, nale?y ?ci?le okre?li? zakres jaki obejmuje wykonywany projekt. Wa?ne jest równie?, aby wyszczególni? za?o?enia i wymagania ustalone z inwestorem.
4. Struktura systemu okablowania strukturalnego
Podstawowym za?o?eniem okablowania strukturalnego jest takie poprowadzenie sieci w budynku, aby z ka?dego punktu telekomunikacyjnego by? dost?p poprzez tor transmisyjny do punktu dystrybucyjnego. Aby to osi?gn?? trzeba zaprojektowa? znacznie wi?ksz? ilo?? torów ni? jest to wymagane. Projektuje si? miesjca instalacji punktów abonenckich w równych odst?pach w pomieszczeniach budynku w których mo?e zaistnie? potrzeba dost?pu do sieci teleinformatycznej.
W pomieszczeniach biurowych zak?ada si? jeden punkt abonencki (2xRJ45) na ka?de 10 m2 powierzchni pomieszczenia. Taki system okablowania pozwala ustawi? stanowisko pracy w dowolnym miejscu i zapewni? jego pod??czenie do sieci. Nadmiarowo?? ma szczególne znaczenie w instalacjach wykonanych w technologii gdzie pó?niejszy dost?p jest k?opotliwy i wi??e si? z demonta?em niektórych elementów wystroju wn?trz. Wykonanie instalacji nadmiarowej, z czasem przynosi oszcz?dno?ci.
Przy okablowaniu poziomym nale?y pami?ta? aby tor transmisyjny nie przekroczy? 100m. Odleg?o?? jest uzale?niona od warunków w jakich prowadzone s? kable oraz od rodzaju kabla i w niektórych przypadkach mo?e by? krótsza. mierz?c d?ugo?? toru nale?y uwzgl?dni? po??czenie od gniazd do urz?dze? sieciowych. Je?eli budynek jest wielokondygnacyjny, nale?y uwzgl?dni? istnienie kliku punktów dystrybucyjnych na ka?dym z poziomów oraz po??czenie ich ze sob? okablowaniem pionowym.
Elementy wchodz?ce w sk?ad struktury okablowania:
- okablowanie poziome,
- okablowanie pionowe,
- centralny punkt dystrybucyjny,
- punkty abonenckie
5. Zalecenia przy projektowaniu Punktu Dystrybucyjnego i Punktów Abonenckich (PEL)
Punktem dystrybucyjnym jest zazwyczaj szafa instalacyjna w której zamontowane s? panele krosowe. Szafa instalacyjna powinna by? tak umiejscowiona, aby zapewni? dost?p obs?ugi serwisowej. PD umo?liwia krosowanie tras poziomych wzajemnie, z pionowymi lub z urz?dzeniami aktywnymi, typu switch, router, komputer, serwer itp. Ka?dy PD powinien by? tak zlokalizowany, aby d?ugo?ci kabli stanowi?cych okablowanie poziome nie przekracza?y 90m. Ca?y tor transmisyjnych - okablowanie poziome plus kable krosowe - nie mo?e przekroczy? 100m. (dok?adne dane do zweryfikowania w odpowiednich normach dla instalowanej klasy okablowania oraz w specyfikacji u?ytego kabla).
Panele krosowe z regu?y grupuje si? w sekcje o podobnych funkcjach. Sekcje powinny by? wielko?ci pojedynczego panelu lub wielokrotno?ci. Nale?y rozplanowa? sekcje tak, aby zminimalizowa? d?ugo?? wyst?puj?cych skrosowa?.
Punkty abonenckie to innymi s?owy gniazda klienckie. W pomieszczeniach biurowych punkty abonenckie projektuje si? jako Punkty Elektryczno-Logiczne (PEL), tzn. ??cznie z gniazdami sieci elektrycznej oraz gniazdami sieci elektrycznej dedykowanej do zasilania urz?dze? teleinformatycznych. Z regu?y dedykowane sieci elektryczne zasilane s? z centralnego zasilacza awaryjnego UPS. Mo?liwo?? pod??czenia centralnego UPS nale?y przewidzie? podczas wykonywania projektu sieci zasilaj?cej. Pojedynczy PEL w pomieszczeniach biurowych projektuje si? z minimum dwoma punktami abonenckimi. Ilo?? punktów abonenckich w PEL nale?y dobrze obliczy?, poniewa? mo?e by? wymagana wi?ksza liczba, np. dla komputera, drukarki sieciowej, skanera sieciowego, telefonu VoIP lub analogowego itp.
6. Zalecenie przy projektowaniu okablowania poziomego i pionowego
W sk?ad okablowania poziomego wchodz? wszystkie trasy ??cz?ce punkty abonenckie z punktem dystrybucyjnym. Przy projektowaniu trasy okablowania poziomego, nale?y zwróci? uwag? na "sztuk? instalatorsk?" oraz wymagania wynikaj?ce z obowi?zuj?cych norm i zalece? producenta. Okablowanie powinno by? wykonane w sposób uporz?dkowany i estetyczny. Kable z punktu dystrybucyjnego nale?y prowadzi? równolegle wzgl?dem siebie, w sposób uporz?dkowany. Kable na ?adnym odcinku nie powinny by? ods?oni?te stwarzaj?c mo?liwo?? przypadkowego uszkodzenia przez czynniki zewn?trzne. W okablowaniu poziomym przewa?nie wykorzystuje si? skr?tk? komputerow? 4-parow? FTP lub UTP w kategorii min 5e. Obecnie wi?kszo?? instalacji wykonuje si? ju? z u?yciem kabli kategorii 6. Nale?y tak projektowa? okablowanie poziome, aby d?ugo?? pojedynczego kabla nie przekracza?a 90m. W zaleceniach instalatorskich nale?y uwzgl?dni? nast?puj?ce zasady:
- kable nale?y uk?ada? prostopadle lub równolegle do korytarza lub ?cian pomieszcze?,
- kable wchodz?ce lub wychodz?ce z wi?zki kabli pod k?tem 90st, powinny skr?ca? ?agodnie,
- kable nie powinny by? napr??one ani na skr?tach ani na ?adnym odcinku trsy,
- kable uka?adane nad sufitem podwieszanym, nale?y uk?ada? w odpowiednich korytach kablowych, pod ?adnym pozorem nie wolno mocowa? do konstrukcji sufitu,
- kable na ca?ej d?ugo?ci trasy nie mog? by? zgniecone, ??czone, naci?te lub z?amane (nale?y przestrzega? max k?ta zagi?cia kabla - z regu?y 8-krotno?? grubo?ci kabla)
- kable na ?adnym odcinku nie mog? by? przyklejane lub zabetonowane w posadzce lub ?cianie.
- trasy kabli przebiegaj?cych w posadzkach lub ?cianach nale?y prowadzi? w rurkach instalacyjnych lub odpowiednich peszlach.
Przy ustalaniu trasy przebiegu kabla nale?y zachowa? odpowiednie odleg?o?ci od ?róde? zak?uce?. Odleg?o?ci te zawarte s? w odpowiednich normach i zale?? od u?ytego kabla.
D?ugo?ci rozszycia kabli w gnie?dzie i panelu krosowym okre?lone s? w odpowiednich normach dla u?ytej kategorii oraz specyfikacji u?ytego panelu/gniazda.
Okablowanie pionowe to trasy ??cz?ce ze sob? punkty dystrybucyjne. U?yty no?nik jest zale?ny od odleg?o?ci tras oraz wymaganej przepustowo?ci ??cza. Z regu?y wykorzystuje si? kable ?wiat?owodowe. Je?eli trasa kabli przebiega pionowo powy?ej dwóch pi?ter, nie wolno stosowa? kabli ?elowych, a u?yte kable musz? by? mocowane tak aby ci??ar wi?zki nie uszkodzi? kabli. Nale?y przy tym pami?ta?, ?e kabli ?wiat?owodowych równie? nie wolno ?ama?, zagniata? itp.
7. Pomiary i certyfikacja okablowania strukturalnego
Funkcjonowanie sieci g?ównie zale?y od jego no?nika, czyli okablowania. Ka?de okablowanie sieci powinno podda? si? odpowiednim pomiarów, z których wynika? b?dzie stan i mo?liwo?ci ka?dej z tras okablowania. Takie pomiary nale?y wykona? po zako?czeniu budowy sieci w celu okre?lenia jako?ci wykonanej sieci oraz okresowo w sieciach istniej?cych aby wyeliminowa? ewentualne uszkodzenia tras. Pomiary nowo u?o?onej sieci nale?y do??czy? do dokumentacji, aby przy kolejnych pomiarach mo?liwa by?a analiza w przypadku obni?enia parametrów ??cza. Ka?da nowobudowana sie? powinna podlega? certyfikacji. Podstaw? certyfikacji jest spe?nienie wymaga? technicznych stawianych przez wybranego producenta elementów okablowania, oraz pozytywnie zako?czone pomiary parametrów wszystkich tras. Wi?kszo?? ceni?cych si? producentów elementów okablowania, przy okazji certyfikacji sieci wystawia równie? gwarancj? systemow? na okresy powy?ej 10 lat. nale?y przy tym pami?ta?, ?e owa gwarancja jest z regu?y gwarancj? na jako? i parametry ??cza, a nie na poszczególne elementy okablowania. Warunki i okres takich gwarancji okre?laj? producenci.
